Psikolog Evrim İNCİOĞLU
Neler sizi öfkelendiriyor? Sizin için öfke nedir? sorularından başlamak istiyorum. Sınırlarınız ihlal edildiğinde mi? Haksızlığa uğradığınızda mı? Özgürlüğünüzün kısıtlandığını ve engellendiğini düşündüğünüzde mi? öfkeleniyorsunuz.
Bunlar gibi bir çok şey öfkeye sebep olabilir. Stres altında kaldığımızda da çok çabuk öfkelenebiliriz ya da geçmiş olayları hatırlayarak ve o an verilememiş tepkileri besleyip öfke duygusunu taşıyabiliriz. Öfke acı, mutluluk, hüzün.. gibi bir duygudur. Herkesin zaman zaman karşılaştığı olumsuz olaylara karşı tepki verdiği son derece doğal, yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli ve uyarıcı bir tepkidir. Fakat bazı durumlarda öfke kontrolümüzden çıkıp yıkıcı hale gelebiliyor. O an kendimiz değil de bambaşka, zarar veren hatta şiddete başvuran biri olabiliyoruz. Öfke yıkıcı hale dönüştüğünde iş ve okul hayatımızda, sosyal ilişkilerimizde, hayatımızın genelinde problemlere yol açabiliyor.Öfkeniz, kendinize çevrenize ve ilişkilerinize zarar verecek noktada ise kontrol altına alınmalıdır.
Öfkenizi dışarı yansıtıyor musunuz? Yoksa bastırmayı mı seçiyorsunuz? Genellikle insanlar ne kadar çok ve ciddi derecede öfke problemleri yaşıyor olsalarda bunu kabul edip yardım için bir uzmana başvurmak yerine bastırmayı, ihmal etmeyi ve yok saymayı tercih ediyor. Fakat bunlar öfkenizi kontrol altına almak için sağlıklı ve doğru bir yol değildir. Kişinin öfke duyması kendini korumak için bir işarettir. Öfke bastırıldığında öfke patlamaları meydana gelebiliyor. Öfke bastırılmamalı ve sağlıklı bir şekilde ifade edilmeli. Öfkeyi nasıl sağlıklı ifade ederiz? Öfkeli olduğumuz durumlarda hiç düşünmeden yargılama ve aklımızdan ilk geçen şeyleri söyleme eğilimindeyizdir.
Çoğu zaman söylediklerimizden pişmanlık duyarız. Öfkeyi kontrol altına almanızın ilk adımı öfkelenmeye başladığınızı fark etmeniz ve kabullenmeniz o an öfkenizi sağlıklı bir şekilde ifade etmelisiniz, biriktirmemelisiniz. Önce yavaşlayın karşınızdaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya hemen cevap vermemeyi ve sakin davranmaya çalışın. Gerekirse bir süre ortamdan uzaklaşabilirsiniz. Derin bir diyafram nefesi ile 1’den 10’a kadar saymak bir yere oturmak ve su içmek sizi sakinleştirecektir. Ardından kendinize sakinleş, rahatla, derin nefes al ,gevşe gibi yatıştırıcı sözcükleri tekrarlamak son derece rahatlatır ve sakinleştirir. Ses tonunuzun yumuşak olmasına ve konuşma hızınıza dikkat edin.
Bunlara ek olarak zihninizde kendinizi rahat hissettiğiniz bir anıyı ya da hayali kurabilirsiniz. Düşüncelerinizi kontrol ettiğinizde, sakinleştiğinizde kendinize şuan neye öfkeleniyorum? Haklı mı yoksa haksız, gereksiz bir öfkenin mi içerisindeyim? gibi sorular sorabilirsiniz.Öfkenizi spor yaparak, hislerinizi kağıda dökerek ya da bir hobi edinerek dışa vurabilirsiniz. Bunlar sizi sakinleştirip öfkenizi kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır.